қозы

қозы
I
зат. астр. сөйл. Қой. Үркердің үстіңгі жағында тұратын, аса жарық емес қос жұлдыз бар. Оны – Тоқты, Қ о з ы немесе Қой, Қошқар деп те атайды (Х.Әбішұлы, Аспан сыр, 151). Сөздікте қамтылмай қалған кейбір астрономиялық атаулар бар. Олар: Қос жұлдыз, Қ о з ы, Тоқты, Босаға, Шаян, Балықтар, Су құюшы т.б. (С.Сәрсенова, Қаз. тіл. астр. термин., 66).
II
Қ о з ы ж а м ы р ау. Қ о з ы көгенделмей тұрғанда қой өрістен келіп қалса, олар бір-біріне қарама-қарсы жүгірісіп, маңырасып, шуласып қосылып кету. Қ о з ы ж а м ы р а у деген де ерекше бір қызық дүние (Н.Қазыбеков, Дала., 35). Қозы жасы. этногр. Баланың он жасқа келіп, қозы бағуға жараған кезі. Бала он жастан асқан соң, «қ о з ы ж а с ы н а келді» деген жорамен тілеу тілеп, мал айтып сояды (Ата салты., 133). Қ о з ы ж а с ы н д а ғ ы балаларға әр түлік мал мен оның төлдерінің бөгенайын, белгі, қасиеттерін жыға тану талабын қойған (А.Нүсіпоқасұлы, Ағаш бесік., 2, 14). Қозы күзем. Қозыны күзде қырқу шарасы. Қ о з ы к ү з е м і аяқталғаннан кейін тоқтылар енесімен бірге кеткен (М.Разданұлы, Алтай., 153). Қозы қора. Қозы қамалатын қора. Қора мал түліктерінің түріне қарай әртүрлі: ат қора, сиыр қора, қой қора, қ о з ы қ о р а т.б. (Шаңырақ, 54). Мал төлдейтін қ о з ы қ о р а қой қорасынан бөлек салынады (Бұл да). Қозы түс. Таңертеңгі сағат он кезі. Бүгін түнде орындап, күндіз қ о з ы т ү с т е осы орында болуға серт болсын, - деді Райымбек батыр (Қ.Макин, Әруақты аталар, 106). Қой өріске кетіп ұзағанша қ о з ы т ү с болады (Н.Қазыбеков, Дала, 35).

Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі – Алматы: Мемлекеттік тілді дамыту институты. . 2014.

Игры ⚽ Поможем написать реферат

Смотреть что такое "қозы" в других словарях:

  • ОЗЫ — узкие продолговатые холмы в Швейцарии, тянущиеся в известном направлении, извиваясь иногда на сотни километр., представляющие своеобразные скопления ледникового наноса. Словарь иностранных слов, вошедших в состав русского языка. Чудинов А.Н.,… …   Словарь иностранных слов русского языка

  • ОЗЫ — (швед. ед. ч. as), валообразные извилистые гряды высотой до нескольких десятков м, шириной от 100 200 м до 1 2 км и длиной (с небольшими перерывами) до нескольких десятков км. Образовались в результате отложения песка, гальки, гравия, валунов… …   Большой Энциклопедический словарь

  • Озы — гряды водноледникового происхождения, сложенные гравийно галечным материалом …   Геологические термины

  • ОЗЫ — [швед, asar] гряды в виде узких извилистых валов с волнистой линией гребня длиной до 30 40 км, а с небольшими перерывами до сот км (в Швеции и Финляндии). Ширина О. у основания 50 150 м, у гребня до 5 м, высота от 15 до 50, редко до 100 м;… …   Геологическая энциклопедия

  • озы — озы, озов и оз, ед. ч. оз, а …   Русский орфографический словарь

  • озы — Узкие валы водно ледникового происхождения, сложенные галечником и песками с волнистой линией гребня длиной до нескольких километров. [Словарь геологических терминов и понятий. Томский Государственный Университет] Тематики геология, геофизика… …   Справочник технического переводчика

  • Озы — (от швед. ås  «хребет, гряда») или эскеры (от ирл. eiscir  «гряда или возвышенность»)  линейно вытянутые, узкие валы высотой до нескольких десятков метров, шириной от 100 200 м до 1 2 км и длиной (с небольшими перерывами) …   Википедия

  • қозы — зат. Қойдың төлі. зат. Қойдың жасы 6 айға толмаған төлі. Қозы егіз және жалқы болады. Қойдың кейбір тұқымы 3 4 қозыдан табады. Қозы туған соң 10 15 минуттан кейін аяқтанып, енесін емеді. 10 15 күнде отығады, 3 4 аптадан кейін оған жем (ақталған… …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • озы — (швед., единственное число äs), валообразные извилистые гряды высотой до нескольких десятков м, шириной от 100 200 м до 1 2 км и длиной (с небольшими перерывами) до нескольких десятков км. Образовались в результате отложения песка, гальки, гравия …   Энциклопедический словарь

  • қозы көш жер — Қашықтығы қозы жайылымдай жер …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»